Obejmuje ponad 60 tys. ha wzdłuż Wisły od Bydgoszczy do Nowego. Administracyjnie zajmuje 4 powiaty i 16 gmin. Jest największym zespołem prawnie chronionym w Województwie Kujawsko-Pomorskim.
Na obszarze Parków znajduje się 14 rezerwatów przyrody, 97 pomników przyrody ożywionej i 4 pomniki przyrody nieożywionej. Występuje wiele rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Wiele miejsc o wyjątkowych walorach przyrodniczych na terenie parków można zobaczyć przemierzając Szlak Tradycji i Smaku.
Rezerwat „Linje”
Rezerwat zlokalizowany między Gzinem i Dąbrową Chełmińską. Zajmuje on powierzchnię ponad 12 ha, z czego ochroną ścisłą objęto śródleśne torfowiska o powierzchni 0,6 ha. Można tu zobaczyć wiele gatunków torfowców m.in. torfowiec magellański, ostrolistny, czy błotny. Towarzyszą im rośliny zielne takie jak: wełnianka pochwowata i wąskolistna, modrzewnica oraz kilka gatunków turzyc. Głównym i najcenniejszym obiektem chronionym w Rezerwacie jest niewątpliwie brzoza karłowata będąca reliktem epoki lodowcowej, pojawiła się tu ponad 12 tys. lat temu. Za sprawą tych niepozornych, nie przekraczających jednego metra krzewów, torfowisko objęto ochroną ścisłą wykluczającą jakąkolwiek ingerencje człowieka. Pozostała część rezerwatu stanowiąca powierzchnię leśną okalającą torfowisko objęta jest ochroną częściową.
Rezerwat „Las Mariański”
Rezerwat fl orystyczno-leśny znajduje się na północnym obrzeżu wsi Ostromecko.
Jego malownicze tereny rozpościerają się na pociętym poprzecznymi jarami wschodnim zboczu Doliny Wisły. To porośnięte lasem zbocze nazwano parkiem Marii na cześć małżonki hrabiego Albrehta von Alvenslebena. W 1958 roku Las Mariański został objęty ochroną jako rezerwat fl orystyczno-leśny. Tworzy go dobrze zachowany fragment lasu mieszanego ze zróżnicowanymi zespołami leśnymi od łęgu jesionowo-olszowego poprzez grąd subkontynentalny, żyzną buczynę niżową, aż po kontynentalny bór mieszany.
Teren ten posiada wysokie walory krajobrazowe, z uwagi na duże deniwelacje terenu - strome jary, parowy, źródliska i wysięki wód podziemnych. Do dnia dzisiejszego ze źródeł Lasu Mariańskiego czerpie się wodę mineralną zwaną „Ostromecką”, która wydobywana jest na skalę przemysłową. Przez rezerwat
przebiega żółty szlak turystyczny (szlak „Rezerwatów Chełmińskich” z Bydgoszczy do Chełmna, dł. 48,4 km).
Rezerwat „Wielka Kępa Ostromecka”
Rezerwat położony jest na I terasie zalewowej doliny Wisły w odległości 120 - 380 metrów od jej brzegu. Wzdłuż granic rezerwatu biegną wypełnione wodą starorzecza Wisły.
Są one dowodem na to, że obszar ten był niegdyś wyspą, świadczy o tym również sama nazwa. To pod kilkoma względami miejsce o szczególnej wartości przyrodniczej. Botanicy zainteresowali się nim już pod koniec XIX stulecia z powodu występujących tu naturalnych stanowisk topoli białej i czarnej. Do dziś podczas zwiedzania rzucają się w oczy 250 letnie pomnikowe okazy topoli białej i czarnej osiągające około 40 metrów wysokości, a także 150 letnie dęby, wiązy, jesiony i wierzby. Przebiega tędy czarny szlak turystyczny z Ostromecka do Kamieńca (14,8 km).
Rezerwat „Płutowo”
Rezerwat leśny o powierzchni 17,96 ha, obejmujący śródpolny parów opadający ku dolinie Wisły na północ od wsi Płutowo. Parów żłobiony jest przez strumień, którego źródła sięgają pól między Kiełpiem a Dorposzem Szlacheckim. Zbocza parowu, dość strome, pocięte są również jarami poprzecznymi. Panujące w rezerwacie rośliny zaliczane są do grądu subkontynentalnego typowego i niskiego. Miejscami występują łęgi jesionowo-olszowe i wiązowo-jesionowe. Najważniejsze gatunki drzew: grab, dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, buk, jesion, klon, wiąz, jawor i olsza czarna.
Z krzewów najliczniej występujące to: bez czarny, trzmielina europejska, dereń, leszczyna i czeremcha pospolita. W skład runa wchodzą m.in.: zawilec gajowy, przylaszczka pospolita, kopytnik pospolity, kokorycz, marzanka wonna, fi ołek, groszek leśny, szczawik zajęczy, miodunka ćma, czworolist pospolity, turzyca, skrzyp leśny. U podnóża rezerwatu przebiega żółty „Szlak Rezerwatów Ziemi Chełmińskiej” oraz „Szlak Martyrologii Płutowa”.
Rezerwat „Zbocza Płutowskie”
Został utworzony w 1963 r. dla ochrony roślinności kserotermicznej występującej na zboczach wysoczyzny morenowej Doliny Wisły. Powierzchnia rezerwatu to ok. 34 ha położone w gminach Kijewo Królewskie i Chełmno. Głównym przedmiotem ochrony są dwa kserotermiczne zespoły murawowe: pięciornika piaskowego i ostnicy włosowatej oraz zespół miłka wiosennego i kłosownicy pierzastej.
Roślinność stanowi cenny materiał do badań nad historią wędrówek i pochodzenia roślinności stepowej w Polsce. Wysoki stok Zboczy Płutowskich o długości 2,9 km i wysokości ok. 60, to wymarzone startowisko dla paralotniarzy o różnych umiejętnościach. Startowisko w Kiełpiu (Starogrodzie) ma status ofi cjalnego startowiska na terenie Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego.
„Parów Cieleszyński”
Jest projektowanym rezerwatem przyrody. Obejmuje część głębokiego rozgałęzionego parowu na zboczu Doliny Wisły z unikalnym stanowiskiem zlepieńców i piaskowców plejstoceńskich o powierzchni 36 ha.Powstał na skutek erozji wywołanej wodami subglacjalnymi. To teren o wyjątkowych walorach krajobrazowych
ze względu na liczne osuwiska i wypłuczyska, a także unikalne w tej części Polski zespoły roślinne. Dnem parowu płynie strumień o nazwie Struga Niewieścińska. Trafi ć do parowu można przemierzając trasę od Niewieścina, przez Cieleszyn i Rudki, następnie Zbrachlin, Topolno i Grabówko.
